Damla, Sophie en Tarik zijn drie vrolijke tieners. Hun achtergrond, geboorteland en cultuur zijn behoorlijk verschillend. Maar vandaag zitten ze samen op school, in Waterloo. Wat hen samenbracht? Muziek!

Topschool voor muzikanten in België

Je bent jong, muziek is je passie en je droomt van internationale podia … waar kan je dan terecht? Tot voor kort moest zo iemand zijn koffers pakken naar de andere kant van de wereld, want hier in West-Europa bestonden er geen topscholen voor jong muzikaal talent. Of hij moest een klassieke academische opleiding zien te combineren met een aparte muzikale opleiding – beslist geen makkelijke oefening.

Daar wilden Hagit Hassid-Kerbel en Leonid Kerbel wat aan doen. Zij riepen in 2018 Musica Mundi in het leven – een school en internaat waar jonge muzikanten een degelijke klassieke opleiding combineren met een muzikale scholing van de bovenste plank. Het duo spaart kosten noch moeite om de studenten het beste van het beste te geven. De studenten spelen enkel op Steinway-piano’s (‘All‑steinway school’), en ze krijgen opleidingen van wereldbefaamde muzikanten. Musica Mundi volgt ook het opleidingsprogramma en de kwalificaties van de Cambridge International Examinations. De lat ligt hoog. Dankzij het Cambridge-programma kunnen studenten zich focussen op hun favoriete vakken. Op hun achttiende hebben ze een middelbaar diploma op zak, én een solide muzikale bagage voor hun verdere studies.

De slag om Waterloo

De school bevindt zich op een steenworp van De Leeuw van Waterloo, op het domein van Fichermont in Waterloo. Vroeger diende het gebouw als klooster. Dat Musica Mundi er kon intrekken, was niet minder dan een mirakel, aldus Hagit. “We zochten al jaren naar een gepaste stek voor onze school”, herinnert ze zich. “En op een mooie dag bood het aartsbisdom Mechelen-Brussel ons een erfpachtovereenkomst aan. Nog geen jaar en enkele verfpotten later konden we onze eerste vijfentwintig studenten verwelkomen.” Op een manier heeft dus ook Musica Mundi een Slag bij Waterloo gewonnen.

Muziek als orgelpunt in de opleiding

Musica Mundi richt zich op muzikanten tussen de 10 en 18 jaar. Wie komt er in aanmerking? Al wie talent heeft, gepassioneerd is en hard wil werken. Via een auditie tonen de kandidaten hun muzikale en academische vaardigheden aan Hagit. Ook persoonlijkheid speelt een belangrijke rol. Want professioneel muzikant worden vraagt tonnen inspanning, discipline en doorzettingsvermogen. En je moet zelfstandig zijn, vaak al op jonge leeftijd. “We hebben leerlingen van tien jaar”, weet Hagit, “die soms van heel ver komen, bijvoorbeeld Australië of China, die hun ouders en vriendjes een hele poos moeten missen om hier bij ons hun talent voluit te ontwikkelen. Dat is niet voor iedereen weggelegd. Anderen stromen pas later in, en ook zij zijn welkom.”

De hele opleiding draait vanzelfsprekend rond muziek. Elke leerling krijgt twee uur individueel les per week op zijn hoofdinstrument, en één uur pianoles. Daarnaast ontdekken ze muziektheorie, harmonie, muziekgeschiedenis, directie, compositie, kamermuziek en koor. En dan is het oefenen geblazen natuurlijk, minstens drie uur per dag: toonladders, vingerzettingen, boogvoering, noem maar op. Daar zijn de repetities voor concerten niet eens bijgerekend. Daarbovenop komen de academische cursussen: wiskunde, taal, wetenschappen. Vervelen? Nee, dat woord kennen ze hier niet.

Harmonieuze diversiteit

Dit jaar telt de school tweeënveertig leerlingen, uit tweeëntwintig landen. Vaak spreken ze een andere taal, en hebben ze een andere culturele achtergrond. Ze spelen verschillende instrumenten (piano, viool, altviool, cello, harp of hobo) en het leeftijdsverschil kan oplopen tot acht jaar. Is die diversiteit een pluspunt of een rem? Hagit twijfelt niet. “Het is heel simpel: de muziek brengt hen bij elkaar. Dat mag je letterlijk nemen, ze raken op elkaar ingespeeld door samen muziek te maken in duet, trio of kwartet. Ze luisteren naar elkaar, moedigen elkaar aan, leren van elkaar. Ze zwoegen samen op moeilijke toonladders en kijken uit naar uitstapjes in het weekend. Ze delen lief en leed … ze creëren een nieuwe familie op school.”

Deze intensieve en gespecialiseerde vorm van onderwijzen heeft natuurlijk een stevig prijskaartje. Gezinnen kunnen zich dat vaak niet veroorloven. Een studiebeurs biedt dan deels een uitweg, maar is meestal ontoereikend. Daarom zijn privésponsors zo belangrijk. Hagit: “Het is ondenkbaar dat wij een leerling weigeren om financiële redenen. We vinden altijd wel een oplossing. En eens de kinderen op school zitten, zijn ze allemaal gelijk: ze hebben hetzelfde doel, en dezelfde passie.”

Muzikanten met een passie voor lesgeven

Hagit Hassid-Kerbel en Leonid Kerbel, pianist en violist, leven sinds 1988 in België. Zij komt oorspronkelijk uit Israël, hij uit Oekraïne. Hagit volgde haar man naar Brussel zodat hij daar gedurende een jaar zijn opleiding met een Belgische muzikant kon voortzetten. Vandaag wonen ze in een huis vol muziek, samen met hun kinderen. Hun missie? De passie voor muziek doorgeven aan hun kinderen, aan hun leerlingen en aan alle getalenteerde muziekliefhebbers. In 1999 lanceerde het koppel het Musica Mundi festival, in 2018 richtten ze de school op waar ze al sinds 2001 van droomden. Hun zoon drukt het zo uit: “Het festival en de school zijn als een broer en zus voor mij”.

Een grote muzikale familie dus, die uit alle hoeken van de wereld komt: Albanië, Australië, België, Bulgarije, China, Chili, Duitsland, Frankrijk, Israël, Italië, Japan, Kazachstan, Maleisië, Nederland, Noorwegen, Polen, Oekraïne, Rusland, Slovenië, Spanje, Turkije en Wit-Rusland.

2020 – een jaar in mineur

De coronacrisis spaarde ook Musica Mundi niet. Tijdens de lockdown in 2020 moest de school haar deuren sluiten, en veel leerlingen haastten zich om op de laatste vlucht richting hun thuis te zitten. Nogal wat ouders in het verre buitenland maakten zich grote zorgen, want ze lazen in de krant dat België het hoogste sterftecijfer had. Maar Hagit en Leonid bleven niet bij de pakken zitten. Nog voor wij met zijn allen over Zoom gehoord hadden, kochten zij de nodige professionele licenties aan, en konden leraren hun leerlingen online les geven, vanaf dag één van de lockdown. De ouders mochten erop vertrouwen dat hun kinderen in alle veiligheid hun lessen konden blijven volgen, en geleidelijk kwamen de leerlingen terug.

Een paar maanden later, in juli, stond het Musica Mundi festival gepland, een jaarlijkse zomerworkshop die een zeventigtal jonge muzikale talenten – ook van buiten de school – twee weken lang samenbrengt. Annuleren was uitgesloten. De oplossing van Hagit? “We leefden tien dagen lang in onze bubbel van vijftig mensen. Het concert vond wel plaats in een lege zaal – dat was heel vreemd en niet voor herhaling vatbaar. Maar dankzij de wonderen van de technologie konden familie, vrienden en sympathisanten de live-uitzending meevolgen op internet.”

De impact van de coronacrisis liep nog wat verder uit, tot aan de inschrijvingen voor het volgende schooljaar. Er volgden enkele annulaties van studenten die zich al hadden ingeschreven. Maar Musica Mundi hield toch ook iets positiefs over aan covid: alle concerten worden nu live op internet uitgezonden, waardoor de kinderen een wereldwijd podium krijgen. Zo kwam het ook dat een kind uit Chili de school ontdekte. Hij zit ondertussen op de schoolbanken in de kapel, met zijn nieuwe klasgenoten.

Straks in uw favoriete concertzaal?

Het hele Musica Mundi-team werkt elke dag hard om elk kind te helpen zijn of haar droom na te jagen. En met succes! Verschillende studenten rondden de afgelopen twee jaar hun studie af en werden toegelaten tot de meest prestigieuze conservatoria en muziekscholen. Hun carrière is gelanceerd. Wie weet ontmoet u ze binnenkort in uw favoriete concertzaal?

Meer informatie op www.musicamundi.org