Filips De Ferm is adviseur van het directiecomité van Delen Private Bank en een gepassioneerde kunstkenner en -verzamelaar. In een gesprek verduidelijkt hij de ondersteuning van kunst in de brede zin en de samenwerking met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) in het bijzonder. Ook Carmen Willems, algemeen directeur van het KMSKA, nam de tijd om ons te woord te staan over de ambities van het vernieuwde museum. Zij licht toe hoezeer de beleving centraal staat.

De laatste jaren kwam de ondersteuning van kunstevents en -instellingen voor Delen in een stroomversnelling. De wereldvermaarde kunstbeurs Brafa wordt al meer dan 15 jaar ondersteund en lokt meer bezoekers dan ooit tevoren. Denk ook maar aan Le Delta, La Boverie, Young Artist Fund, Be-Part en nog vele andere projecten. Filips De Ferm legt uit: “Kwaliteit, duurzaamheid en schoonheid, daar staat onze bank voor. Dat zie je ook in de keuze van de gebouwen voor onze kantoren – zo hebben we vijf jaar lang een gebouw in Antwerpen betrokken van de beroemde architect Léon Stynen – maar ook in de inrichting die dankzij Marie-Alix en Anne-Sophie Delen altijd een warme, sobere en vertrouwde sfeer uitstraalt. Vandaag wordt kunst uitgedragen in alle geledingen van onze bank: dit is zo voor de werkplek maar gaat verder buiten de bank door de ondersteuning van vele initiatieven in de kunstensector. We zijn een Belgische bank met een voorliefde voor kunst en een DNA dat herkend wordt in de keuzes die we maken. We streven naar het bewaren van schoonheid voor de volgende generaties. En een instituut zoals het KMSKA past perfect in dit verhaal.”

Een fenomenale collectie

Wereldniveau. Eclectisch. Uitzonderlijk. De superlatieven worden door de geïnterviewden niet gespaard als het over de collectie van het museum gaat. Algemeen directeur Carmen Willems stelt het zo: “Dit is een bijzondere collectie met internationale topstukken. De werken zijn niet encyclopedisch verzameld, maar het getuigt van een uitzonderlijke kwaliteit, met heel veel smaak gekozen en samengebracht.” Ze vertelt verder: “In onze collectiepresentatie hanteren we twee grote tijdsclusters, de kunst voor en de kunst na 1880, met James Ensor als scharnierpunt. Van de 8.000 eigen werken worden er ruim 600 getoond. Tijdens de sluiting werden maar liefst 185 werken grondig gerestaureerd. Verder ging een flink aantal werken op reis en zo heeft onze eigen collectie veel aan bekendheid gewonnen. We hebben vooral werken uit onze collectie modernisten, en in het bijzonder van James Ensor, vaak uitgeleend aan buitenlandse musea. De vele vragen voor bruikleen tijdens de verbouwingswerken tonen het belang aan van onze collectie.”

Architectuur van de bovenste plank

Het KMSKA en KAAN Architecten wonnen in 2021 de European Award for Architectural Heritage Intervention. Een mooie erkenning voor een architecturaal ontwerp dat, samen met de collectie, elke bezoeker raakt. Carmen Willems: “Het masterplan is knap bedacht. Het nieuwe museale deel is autonoom in de historische patio’s ingeschoven. Het historische museum is gerenoveerd en in zijn oude luister hersteld. De architecten creëerden zo twee werelden in één gebouw. Het historische deel heeft een kenmerkende symmetrie met een schitterende enfilade van zalen (met de collectie van voor 1880). De aanpak voor het nieuwe museum (met de modernisten en anderen) staat daar haaks op, het is onvoorspelbaar en achter elke hoek wacht weer een nieuwe verrassing. De mooie lichtinval (daglicht) is wel karakteristiek voor de twee musea. Deze spanning in één museumgebouw is bijzonder interessant om onze diverse collectie optimaal te presenteren.

Meer dan ooit beleving voor een breed publiek

“Ons publiek verwonderen, verrijken en verbinden, dat willen we bereiken”, zegt Carmen. “We zetten in op de beleving van kunst. We reiken elke bezoeker mogelijkheden aan om ‘anders en beter’ te kijken. De kinderen kunnen op zoek naar details in een schilderij aan de hand van bijzondere installaties van Christophe Coppens. Onze samenwerking met twintig ‘Artists in Residence’ maakt het mogelijk om de collectie en het gebouw op een hele diverse manier te benaderen. Ons publiek geeft het museum mee vorm dankzij actieve participatie. Hierin nam onder andere ons testpubliek, de zogenaamde ‘schoonste honderd’, een actieve rol op zich. We willen iedereen verwelkomen en een warm gevoel geven in het museum. We noemen dat het ‘schoonste gevoel’. Dat dekt heel veel verschillende ladingen en zal door iedereen ook anders ervaren worden.”

Kunst met ambitie

Filips De Ferm: “Het KMSKA en de renovatie, dat kunnen we alleen maar toejuichen: de schoonheid bewaren en toch een dynamiek tot stand brengen. De collectie en de architectuur van het museum zijn ongetwijfeld van wereldniveau en de vernieuwende aanpak zal nieuwe bezoekers aantrekken. Een uitstraling die weerklank vindt ver buiten onze grenzen en een positief effect tot stand brengt in de maatschappij. Dat is de ambitie .” Carmen Willems beaamt: “We leggen de lat hoog, dat zijn we verplicht aan onze bezoekers en onze partners. De uitstraling en het succes van het museum creëert ongetwijfeld een aanzuigeffect. De beleving van kunst heeft een onmiskenbare impact op het leven van mensen en dus de maatschappij. Onze collectie zal met zekerheid nog vele generaties na ons blijven beroeren. En de blik op de lange termijn hebben we natuurlijk gemeen met Delen Private Bank.”

Fotografie: Karin Borghouts