De wereld is op korte tijd veranderd. We leven vandaag in een context van uitzonderlijk hoge inflatiecijfers, renteverhogingen, een dichtgedraaide geldkraan, verstoorde bevoorradingsketens en een oorlog. De beurzen moeten het verse nieuws dag na dag zien te verteren. Dat zorgt voor zenuwachtigheid en volatiliteit. De uitdaging van de langetermijnbelegger bestaat erin voorbij die tijdelijke onzekerheden te kijken.

Meteen naar:

• Inflatie en hogere rentes steken stokken in de wielen van de economische groei
• Aandelen en obligaties gaan solidair onderuit
• Vooruitzichten voor 2022 en 2023

Inflatie en hogere rentes steken stokken in de wielen van de economische groei 

De inflatiecijfers blijven hoog. Naast de sterke post-covidvraag en de toeleveringsproblemen langs de aanbodzijde, doet de oorlog in Oekraïne er een grote schep bovenop. Het hoogtepunt van de inflatie schuift wellicht een stuk verder op, richting tweede jaarhelft. De kans is groot dat in 2022 de Europese inflatie fors boven de 2%-grens uitkomt (dat is de ECB-doelstelling).

De centrale banken moeten met hun monetaire beleid de inflatie dringend en krachtig intomen, liefst zonder de economische groei al te zwaar te hypothekeren. De Fed neemt het voortouw. Zij verhoogde midden maart voor het eerst de basisrente met 25 basispunten. Begin mei krikte ze haar rente nog eens op, dit keer met 50 basispunten tot een niveau van 0,75% tot 1%. Het was 22 jaar gelden dat ze nog zo fors had ingegrepen. De Fed kondigde ook aan haar (enorme) balans te verkleinen, door niet alle obligaties op vervaldatum te herinvesteren. De ECB zal haar obligatieaankopen versneld verminderen en stopzetten in het derde kwartaal. Ook daar gaan meer en meer stemmen op om de rente sneller te verhogen, namelijk in het derde kwartaal.

De motoren van de economische groei sputteren: hoge energieprijzen en bevoorradingsproblemen drukken op de consumptie, stijgende rentes temperen investeringen, de oorlog in Oekraïne weegt op het sentiment van gezinnen en bedrijven. In de VS zagen we een negatieve groei kwartaal op kwartaal, voor Europa bleef die vooralsnog positief. China worstelt nog steeds met het virus, ook daar zal de groei vertragen.

Aandelen en obligaties gaan solidair onderuit 

De aandelenbeurzen tonen zich bijzonder volatiel. Vooral de (Amerikaanse) technologieaandelen (Nasdaq -19% sinds begin dit jaar in euro, cijfers per 11/05/2022) en de Europese beurzen (-12%) lijden onder de rente- en groeivrees. De beurs in China (MSCI China index) dook 19% naar beneden. Daar neemt de vrees rond een slabakkende economische groei toe, omdat grote steden als Shanghai en Peking geteisterd worden door coviduitbraken, waardoor ze in meer of mindere mate in lockdown gaan.

Ook de obligatiemarkten krijgen het hard te verduren. De snellere of forsere renteverhogingen door de centrale banken, als reactie op de stijgende inflatiecijfers, zijn daar niet vreemd aan. Zowel bedrijfs- als overheidsobligaties moeten het ontgelden, in beide segmenten stijgen de rentes.

Lees onze analyse over de obligatiemarkt

De vooruitzichten voor 2022 en 2023 

Het beurssentiment is vandaag zeer negatief, en wordt gedomineerd door onzekerheid. De hoge inflatiecijfers, negatieve effecten van het Oekraïneconflict en de precaire situatie in China zetten de beurzen onder hoogspanning. Wanneer komt het omslagpunt, en zal het sentiment weer positief keren? Van zodra de markt terug zicht krijgt op een normalisering van de situatie. Dat die normalisering er komt, staat vast. Maar wanneer, dat is de grote onbekende. De zichtbaarheid op de nabije toekomst is zeer beperkt, omwille van de uitzonderlijke situatie waarin we nu verkeren, post-pandemie en tijdens een oorlog. Elk nieuwsfeit en elke cijfer dat uitkomt, wordt daarom met argusogen bekeken en beoordeeld. Het vraagt een extra dosis discipline als langetermijnbelegger om voorbij die tijdelijke onzekerheid en stressfactoren te kijken.

Wat zijn de verwachtingen voor 2022-2023?

• Inflatie: blijft in 2022 hoog. De piek wordt verwacht in de tweede jaarhelft. In 2023 zou het gemiddelde inflatiecijfer moeten normaliseren.
• Rentebeleid: volgt uiteraard de inflatie. De huidige strenge houding van de centrale banken is erop gericht de hoge inflatiecijfers snel onder controle te krijgen. De markt houdt er rekening mee dat de Fed haar renteverhogingen in de loop van 2023 zal stopzetten.
• Economische groei: de groeiverwachtingen voor 2022 werden neerwaarts bijgesteld als gevolg van de uitzonderlijke inflatie, de oorlog en de bevoorradingsproblemen in China. Dé vraag is of deze uitdagingen tot een recessie zullen leiden. Jaar op jaar zijn de groeicijfers in de belangrijkste economieën nog positief (2,7% wereldwijde groei verwacht voor 2022), maar het valt niet uit te sluiten dat er lokaal een recessie komt (twee kwartalen negatieve groei). Kijken we naar 2023, dan zouden de motoren van de economische groei opnieuw moeten aanslaan: een wereldwijde groei van 3,7% zit in de kaarten.
• Bedrijfsresultaten: waren voor het eerste kwartaal van 2022 over het algemeen beter dan verwacht. Gezinnen en bedrijven begonnen opnieuw te consumeren en te investeren, gewapend met een behoorlijke hoeveelheid cash die ze tijdens de coronajaren gespaard hadden. Ook de hoge werkgelegenheidscijfers versterkten het vertrouwen. De winstverwachtingen voor heel 2022 zien er eveneens goed uit voor de meeste bedrijven.

Samengevat zal 2022 in vele opzichten (opnieuw) een uitzonderlijk jaar zijn, en zou de situatie op het vlak van inflatie en groei zich in 2023 moeten normaliseren. Van zodra er meer klaarheid is over het tijdstip van die normalisering, zal het optimisme terugkeren naar de beurs.

Besluit 

Koersschommelingen, opwaarts en neerwaarts, zijn inherent verbonden met beleggen op de beurs. De prijzen van de aandelen reageren immers op nieuwe informatie, en de laatste tijd is er een overvloed aan nieuwe data. De markten lijken last te hebben van een nieuwsindigestie. Het unieke tijdsgewricht waarin we leven, post-covid en in oorlogstijd, maken bovendien dat die evoluties uitzonderlijk zijn, en moeilijk te voorspellen. Elke keer als de cijfers op het dashboard veranderen, moeten ook de experten hun analyse bijstellen.

Met die onzekerheid zullen we de volgende weken moeten leven. Dat kan wegen op de rendementen. Toch mogen we het langetermijnperspectief niet uit het oog verliezen. De geschiedenis leert dat bruuske paniekacties op crisissen doorgaans niet lonen. Wie uit de beurs stapte in maart 2020 of in het vierde kwartaal van 2018, heeft een fantastische beursrit gemist. De kalmte bewaren en het perspectief op de lange termijn behouden is op termijn de beste strategie.