Delen Nieuws
Eerst een kleine hapering in de koersen, daarna een forse klap naar beneden: de beurzen bleken niet immuun tegen het coronavirus. Kan het verleden ons hier iets leren? Jazeker: eens de onzekerheid overgewaaid is, vatten de markten meestal terug moed. In dit artikel bekijken we de medische en economische gevolgen van SARS en corona, en de weerslag ervan op de beurs.
We zetten de feiten even op een rijtje. Van november 2002 tot maart 2003 verspreidde het SARS-virus (Severe Acute Respiratory Syndrome) zich vanuit de Chinese provincie Guangdong. Uiteindelijk kwam het overal ter wereld terecht via het luchtverkeer. Het eindresultaat: 8.098 besmettingen, 774 doden en 17 getroffen landen.
Eind 2019 brak er een SARS-variant uit in de regio rond de Chinese stad Wuhan: het coronavirus. Momenteel beperken de besmettingen zich in meer dan 90% van de gevallen tot China, maar het heeft zich ondertussen toch ook in de rest van de wereld verspreid.
Sinds eind januari steeg de onrust over de impact van het coronavirus op de volksgezondheid en de economie. Op 4 maart had het virus al 3.200 doden geëist en waren er 95.000 besmettingen, waarvan 53.500 mensen intussen genezen zijn. Die cijfers vallen een pak hoger uit dan het aantal SARS-slachtoffers. Maar het sterftecijfer is voorlopig wel gevoelig lager dan in 2002-2003: 3,5 % momenteel voor het coronavirus tegenover 9,6 % voor SARS.
In China zelf lijken de autoriteiten stilaan toch wat transparanter en strikter te werk te gaan bij de communicatie en de aanpak rond de verspreiding van het virus. Met succes: sinds begin maart neemt de stijging van het aantal besmettingen af. Bedrijven hervatten geleidelijk aan hun activiteiten. Ook regeringen in andere getroffen landen nemen drastische maatregelen om het virus te bestrijden.
De uitbraak van het virus heeft een dubbel effect op de economie. Enerzijds lijdt het aanbod eronder: productieonderbrekingen, zieke werknemers en een tanend vertrouwen bij investeerders. Anderzijds krimpt ook de vraag in bepaalde sectoren zoals toerisme, transport, technologie en retail.
Hoe sterk woog het SARS-virus op de Chinese conjunctuur? De groei zakte in een jaar tijd van 10 % naar 3,5 % in 2003. Maar na de crisis (2004) veerde de economie spectaculair op, met 13,5 %. In de rest van Azië daalde de gemiddelde groei van de meeste grote industriële producenten (Korea, Singapore, Taiwan) tot -2,5 % in mei 2003. Maar ook daar volgde het herstel snel eens SARS bedwongen was. De dienstensector was meer blootgesteld dan de industrie, maar toonde zich toch erg veerkrachtig.
Bron: Bloomberg TD Securities
De kostprijs van de SARS-crisis werd geraamd op 40 miljard dollar wereldwijd. Uitgedrukt als percentage tegenover het wereldwijde bbp komt dat neer op een bescheiden 0,1 %. Dat valt dus wel mee. Maar het grote verschil vandaag is dat de Chinese economie veel meer geïntegreerd is met de wereldeconomie. En dat duwt de wereldwijde kostprijs van het coronavirus naar boven. Ter illustratie: het aandeel van China in de wereldeconomie klom van 8% (2002) naar 18% (2018). Haar bijdrage tot de wereldwijde bbp-groei steeg van 18 % (2002) naar 35% (2018).
Rest de vraag hoe groot zal de impact van het coronavirus zijn? Analisten schatten voorlopig dat het virus 0,5% van de wereldwijde groei in 2020 zal kosten. De impact zal zich vooral in het eerste kwartaal manifesteren, en de terugval zal wellicht gevolgd worden door een opleving in het tweede kwartaal. Dat heeft te maken met het inhaaleffect (uitstel, geen afstel, van bestellingen en uitgaven). Veel bedrijven hebben al gewaarschuwd dat ze niet immuun zijn voor corona, en stellen hun omzetverwachtingen bij.
Momenteel verwacht men een impact van het coronavirus op de wereldwijde groei van ongeveer 0,5 % over heel 2020. Dat wil zeggen dat het groeicijfer naar beneden wordt bijgesteld, van 2,9% naar 2,4%. De angst voor het virus lijkt voorlopig meer te wegen op de beurs dan de feitelijke impact op de economie.
Veel zal ook afhangen van de reactie van de autoriteiten en bedrijven om het virus te counteren. De voorzorgsmaatregelen die momenteel getroffen worden (Chinese steden afsluiten, Italiaanse scholen en universiteiten dichthouden, reizen en evenementen annuleren, enzovoort) wegen nu al op de groei. Het is maar de vraag hoe lang die aangehouden blijven. Het feit dat het virus in het westen (vooral in de VS) een pak later doorbrak dan in Azië maakt het er niet eenvoudiger op om het verloop en herstel van de epidemie te voorspellen.
En toch is er geen reden tot paniek. De economische effecten van dergelijke crisis zijn meestal tijdelijk. Het openbare leven in China komt langzaamaan weer op gang, nu het aantal nieuwe besmettingen afneemt. Regeringen en centrale banken wapenen zich om de juiste fiscale en monetaire stimuleringsmaatregelen door te voeren. De Amerikaanse centrale bank verlaagde dinsdag alvast de rente, sneller en drastischer dan gedacht.
Dat SARS in 2003 niet alleen medische gevolgen had maar ook de beurzen infecteerde, staat buiten kijf. Het blijft wel moeilijk om de impact exact te becijferen omdat de epidemie meteen gevolgd werd door de inval in Irak door de Verenigde Staten. De Chinese MSCI-index kreeg het harder te verduren dan andere internationale indexen, maar maakte in zes maanden tijd de opgelopen achterstand weer goed. Onderstaande grafiek spreekt boekdelen. Eén maand na de piek van de epidemie boekten de markten 8% winst, zes maanden later was die winst zelfs opgelopen tot 21,5%.
Bron: Charles SchwabIs het coronavirus een zwarte zwaan, d.w.z. een gebeurtenis die heel uitzonderlijk is, moeilijk te voorspellen valt en een grote impact heeft op het wereldtoneel? De aanleiding van de scherpe daling van de markten eind februari was de uitbraak van het virus in Italië, waarop de autoriteiten niet snel genoeg reageerden. Beleggers werden op slag meer risico-avers. Het is psychologisch nu eenmaal zo dat iemand zich sneller zorgen maakt over een nabijgelegen risico dan over een probleem dat aan de andere kant van de planeet woedt. Toch volgde op de felle beurscorrectie (-14 à -15%) een fors herstel. De Dow Jones index steeg liefst 5% op 2 maart. Het valt te verwachten dat de zenuwachtigheid blijft, zolang er onzekerheid is over het virus.
Het coronavirus creëert medische risico’s die gevolgen hebben voor de economie op korte termijn. Maar laat ons het probleem ook niet overschatten: de economie toont zich weerbaar en kan heus wel tegen een tijdelijke stootje. Gezondheidscrisissen en hun effect op de economie zijn doorgaans van korte duur. Na een tijdelijke groeivertraging volgt meestal een herstel. En voor de beurzen geldt net hetzelfde.
Vroeg of laat zal de rust op de economie en de beurs weerkeren. En als de bedrijfsresultaten wereldwijd solide blijven, zal dat een extra buffer vormen voor de prestaties van de beurzen op middellange termijn. De beheerders van Cadelam houden vast aan een goede spreiding van activa (aandelen en obligaties), regio’s en sectoren, en volgen de situatie continue op. Een terugblik op de laatste twee maanden leest u in het artikel Immuniteit van beurs en economie wordt getest.
Capfi Delen Asset Management (Cadelam) is een dochterbedrijf van Delen Private Bank dat de beleggingsfondsen van Groep Delen beheert. Haar beleggingsmethode is vooral gericht op het beschermen van het vermogen op basis van het risicoprofiel van de klant. Om een bestendige groei van de beheerde activa te garanderen, belegt Cadelam in bedrijven en sectoren die duurzame oplossingen bieden voor de uitdagingen van vandaag en morgen.
Wilt u niets missen van onze beursanalyses, updates over de fiscale actualiteit en adviezen over juridische nieuwigheden? In onze kwartaalnieuwsbrief Delen Expertise brengen we al onze inzichten voor u samen in één handig overzicht, met video’s, artikels en interviews. Schrijf u in.