Marktinformatie

De situatie op de markten: duiding, analyse, impact op de portefeuille

De wereld is in de ban van de rente. De aanhoudende hoge inflatiecijfers doen beleggers vrezen voor snellere en grotere rentestappen van de centrale banken. Uiteindelijk is dat ook gebeurd: De Amerikaanse centrale bank (Fed) verhoogde haar rente midden juni in één klap met 75 basispunten. En dat doet dan weer de recessievrees oplaaien. Ondertussen krijgt ook de oorlog in Oekraïne steeds meer grip op de economie, zeker in Europa. Niet te verwonderen dat de beweeglijkheid op de beurzen nieuwe hoogtes bereikt. Hoe houdt u als belegger het hoofd koel?

Meteen naar:

Renteverhogingen maken einde aan het tijdperk van gratis geld

Op 15 juni verhoogde de Fed haar rente in één klap met 75 basispunten. Het was voor het laatst in 1994 dat een dergelijke forse stap werd gezet. In mei verhoogde de Fed haar rente ook al op met 0,5%, in maart met 0,25%. Dat brengt de beleidsrente per heden op 1,5 à 1,75%. De Fed sluit een niveau van 3% tegen eind 2022 niet uit, de markt gaat ondertussen zelfs uit van 3,5%. De houding van de centrale bank wordt dus almaar strenger, en dat heeft alles te maken met de uitzonderlijk hoge inflatiecijfers. De markt houdt er ernstig rekening mee dat er nog eens een verhoging met 75 basispunten volgt in juli. Powell is vastbesloten de inflatie de kop in te drukken door een streng rentebeleid te voeren, een proces dat wellicht nog tot ver in 2023 kan duren.

Begin juni kondigde de Europese Centrale Bank (ECB) een renteverhoging van 25 basispunten aan voor de maand juli, en stelde nog een verhoging met 50 basispunten in het vooruitzicht voor september. Ook zal zij haar aankoopprogramma voor obligaties stopzetten. Met name de rentes van Zuid - Europese landen zoals Italië stegen fors . De ECB kwam daarom in spoedzitting bijeen om steunmaatregelen voor die landen aan te kondigen.

Ook in het VK, Australië en India verhogen centrale banken hun rentes. Dat brengt het aantal renteverhogingen dit jaar wereldwijd op meer dan zestig. De tijd van het gratis geld en de gemakkelijke kredieten is daarmee definitief voorbij.

Inflatie blijft verder doorstijgen

Alle pijlen van de centrale banken blijven gericht op het remmen van de inflatie, die keer op keer hoger lijkt dan verwacht.

  • In de VS kwam het inflatiecijfer voor mei jaar-op-jaar uit op 8,6% (8,3% verwacht), het hoogste cijfer in 40 jaar. Huisvesting, brandstof en voeding waren de grootste schuldigen, waarbij de prijs voor voeding voor het eerst in 40 jaar met meer dan 10% steeg. De kerninflatie, zonder voeding en energie, bedroeg 6%, ook dat was meer dan verwacht.
  • In Europa moet het officiële cijfer voor mei nog gepubliceerd worden, de eerste schatting van de ECB wijst op een stijging van 8,1% op jaarbasis (tegenover 7,4% in april). De centrale bank verwacht nu dat de inflatie 6,8% zal bedragen in 2022 en 3,5% in 2023. Dat is hoger dan de prognoses van maart en aanzienlijk boven het gewenste niveau van 2%.

De oorzaken van die uitzonderlijke inflatie zijn zonder twijfel bekend: een sterke post-covidvraag, toeleveringsproblemen, de oorlog in Oekraïne en de lockdowns in China.

Wanneer is het hoogtepunt bereikt? Wellicht schuift dat verder op richting tweede jaarhelft. Veel hangt af van de mate en het tempo van de renteverhogingen, en hun impact op de economie.

Een kanttekening is op de plaats: de renteverhogingen beïnvloeden vooral de vraagzijde. Een hogere basisrente maakt het immers voor de commerciële banken duurder om zich te financieren. Die hogere kostprijs rekenen ze door aan bedrijven die kredieten aanvragen en aan consumenten die een hypotheek of autolening wensen. Zij worden hierdoor terughoudender om investeringen te doen, zeker als zij twijfels hebben over de nabije toekomst. Gevolg is een afnemende vraag, wat tot lagere prijzen zou moeten leiden. Maar anderzijds hebben de Fed en andere centrale banken geen directe impact op de hoogte van de grondstofprijzen en de problemen in de bevoorradingsketens, die momenteel de inflatiecijfers zo stuwen. Daar zit de kink in de kabel.

 

Economische motor sputtert, maar er zijn ook lichtpunten

Ondertussen zien we de economische activiteit gaandeweg verzwakken, onder andere door de oorlog in Oekraïne en de aanhoudende lockdowns in China. Additioneel zullen de ingrepen van de centrale banken impact gaan krijgen op de economie. De hoop van Fed-voorzitter Powell, dat hij de klus ging kunnen klaren met een zachte landing, lijkt intussen ongegrond. Een technische recessie, dat wil zeggen twee opeenvolgende kwartalen met een negatieve groei (hoe klein ook), begint steeds waarschijnlijker te worden. Die zwakkere economische activiteit zal ook langzaamaan doorsijpelen in de bedrijfsresultaten. Vanaf midden juli, als het resultatenseizoen op gang komt, krijgen we hier wellicht zicht op.

De Wereldbank en de OESO hebben intussen de vooruitzichten voor de wereldwijde groei over de hele linie naar beneden bijgesteld. De verwachting is nu dat de wereld dit jaar in een gematigder tempo zal groeien, rond de 3,0% (voordien ruim 4%). De Wereldbank waarschuwt ook voor stagflatie, de combinatie van inflatie en zwakke groei.

Een lichtpunt is wel dat de arbeidsmarkt aan beide zijden van de oceaan opmerkelijk sterk blijft, wat de groei ondersteunt. De consument staat er voorlopig nog goed voor: hij heeft nog spaargeld, heeft niet te veel schulden, en staat sterk in loononderhandelingen.

 

Markten blijven volatiel

Beleggers in aandelen en obligaties maakten de voorbije weken een bijzonder moeilijke periode door. Door oplopende inflatiecijfers, forse renteverhogingen en toenemende recessievrees gingen alle markten in het rood. Sinds begin dit jaar ging zowel de Amerikaanse S&P-index als de Europese beursindex met circa 16% onderuit (alles in eurotermen, slotkoersen op 16/06/2022). De rentes op de obligatiemarkten stegen in hoog tempo en het kredietrisico nam verder toe: obligaties van lagere kwaliteit daalden scherper in koers dan zogenaamde “investmentgrade” obligaties.

Op korte termijn zullen de renteverwachtingen allesbepalend zijn voor de richting van de beurzen. Op het cijferseizoen van het tweede kwartaal is het immers nog even wachten (midden juli op zijn vroegst voor de eerste indicaties). De vraag is in hoeverre de zwakkere economische activiteit zich zal weerspiegelen in de bedrijfswinsten.

Beheer van uw portefeuille: aandelengewicht op neutraal niveau

De markten lijken de negatieve risico’s op korte termijn reeds voor een heel stuk te hebben ingeprijsd, voorzichtigheid blijft echter belangrijk. De beurzen reageren zeer volatiel op zowel goed als slecht nieuws. We houden vast aan onze langetermijnvisie, en laten ons niet uit het lood slaan door kortstondige volatiliteit. Wat betekent dit voor uw portefeuille? (We gaan hier uit van een neutraal profiel.)

Voor het aandelengedeelte 

Begin april van dit jaar verlaagden wij reeds de weging in aandelen naar neutraal vanwege de geopolitieke spanningen en de beperkte korte termijn voorspelbaarheid. Door de aanhoudende rentestijging kozen wij ervoor om de opbrengst (4%) cash te houden. De afgelopen weken daalden de koersen fors, aandelen ondergingen een behoorlijke herwaardering. Voor ons een reden om begin juni 1% van de opgebouwde cashpositie opnieuw te beleggen, de lichte onderweging van aandelen brachten we hiermee terug naar neutraal. Qua regio hebben wij een voorkeur voor Europa en Japan aangezien deze markten een value - karakter hebben en relatief aantrekkelijk zijn gewaardeerd. Voor Amerika, ongeveer 60% van ons aandelenbelang, handhaven we een neutrale weging. Opkomende landen blijven onderwogen, de sterke groeivertraging in China maakt ons voorzichtig voor deze regio.

 

Voor het obligatiesgedeelte 

Bijkomend voordeel van de aanhoudende rentestijging van de laatste weken is dat de yield (het verwachte rendement) van vastrentende waarden een stuk aantrekkelijker is geworden. Net als bij aandelen grijpen wij deze beweging aan om de onderweging van obligaties te verkleinen (+1% ten laste van de cashpositie). De focus binnen het obligatiegedeelte van de portefeuille blijft nog steeds op bescherming tegen rentestijging en inflatie. De duratie (rentegevoeligheid) is nog steeds korter dan onze referentie-index en de positie in inflation linkers en floating rate notes blijft gehandhaafd. Voor het overige geven wij de voorkeur aan bedrijfsobligaties boven staatsleningen en verkiezen wij binnen het hoogrentende segment high yield obligaties boven schuldpapier van opkomende landen.

 

Besluit – twee basisprincipes van gedisciplineerd beleggen

De centrale banken werden toch wel verrast door de snel oplopende inflatiecijfers. Daarop moesten ze hun rentebeleid het voorbije halfjaar almaar aanscherpen, tot ongenoegen van beleggers. Het signaal van de Fed vorige week was erg duidelijk. Beleggers dienen zich nu aan te passen aan deze fors gewijzigde omgeving. Ze wachten vooralsnog af. Wanneer zullen de inflatiecijfers afzwakken? En wat zal de impact van de hogere rentes op de economie zijn?

Onzekerheid troef, maar eigenlijk is dat een constante als u belegt. Daarom herinneren we u graag nogmaals aan onze twee basisprincipes voor gedisciplineerd en verstandig beleggen. Ten eerste blijf kalm, elke crisis gaat voorbij. En dan kan het heel snel gaan, want de beurs loopt vooruit op de feiten. Wie tijdens een grote crisis uit de beurs stapte, had veel meer tijd nodig om de genomen verliezen terug goed te maken, dan wie belegd bleef. Ten tweede verlies het perspectief op lange termijn niet uit het oog, kijk voorbij de onzekerheden en volatiliteit, want daar liggen de kansen.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat u altijd uw relatiebeheerder kan spreken, als u zich ongerust of onzeker voelt over de huidige beurssituatie.