Beurs en economie

Cijfers geven beursmarathon extra zetje

|

Voor de aandelenmarkten bracht de zomer geen rust of bezinning. De wereldwijde beursindex spurtte 21% hoger (in euro’s) sinds het jaarbegin, gerustgesteld door de robuuste economische cijfers, de uitzonderlijke groei van de bedrijfswinsten en de grotendeels negatieve reële rentevoeten (rentes min inflatie). Ook de regeringen hielpen een handje, met het startschot voor het Europese herstelplan en het akkoord rond het omvangrijke Amerikaanse infrastructuurplan.

Het beursparcours begint zo stilaan de vorm van een marathon aan te nemen. Zij het met hier en daar een hindernis, zoals de heropflakkering van het virus in landen waar de vaccinatiegraad achterblijft op andere landen, of de vrees voor een aanhoudende inflatie met stijgende rentes tot gevolg. Is er nog voldoende zuurstof voor de komende maanden?

202109-expertise-macro-thumb


Toenemende infecties leiden niet meer tot economische appelflauwte

De deltavariant rukt verder op, vooral bij bevolkingsgroepen waar de vaccinatiegraad laag is. Achttien maanden na de uitbraak van de pandemie zijn we helaas nog niet in het rijk van de vrijheid aanbeland. De beste weg daarnaartoe – met de minst hoge kostprijs op economisch en sociaal vlak – is een cocktail van vaccinatiecampagnes en gerichte maatregelen om nieuwe uitbraken in te dammen. De westerse landen, en in mindere mate de opkomende landen, testen uit wat de beste formule is. Met succes, want de toename van het aantal besmettingen mondt niet langer automatisch uit op een economische appelflauwte. Maar consumenten blijven waakzaam: de internationale mobiliteitsindex, die al een jaar beetje bij beetje stijgt, blijft nu ter plaatse trappelen.

De inflatiecijfers: pieken ze of stijgen ze verder?

Het plotse herstel van de economie in het tweede kwartaal zette de kosten fameus onder druk, met name in sectoren die zwaar te lijden hadden onder corona (horeca, reizen, enz.) of die te kampen kregen met verstoorde bevoorradingen. Dat weerspiegelt zich in het algemene prijspeil: de inflatie in de Verenigde Staten bedraagt meer dan 6%, in Europa moeten we rekening houden met een niveau boven de 2% voor de rest van het jaar.

Gaat het om een tijdelijke opstoot of niet? Centrale bankiers maken zich (voorlopig) geen zorgen: volgens hen weerspiegelen de cijfers het krachtig economisch herstel. Neem de 40% stijging van de prijzen voor tweedehandsauto’s, goed voor twee derde van de toename van het Amerikaanse inflatiecijfer van juni. De vraag explodeerde de laatste maanden, eenvoudig weg omdat er te weinig nieuwe wagens geproduceerd worden, en dat is dan weer het gevolg van een tekort aan chips.

Daarnaast is er in de VS een schrijnend tekort aan arbeidskrachten, vooral in de dienstensector. Dat zou moeten verdwijnen in september, wanneer de tijdelijke compensatieregeling voor werkloosheid afloopt.

De olieprijs heeft ondertussen de daling al ingezet, wat wijst in de richting van een normalisering van de inflatie.

Componenten in de Amerikaanse consumptieprijsindex (juni 2021)

 20210902-macro-nlBron: US Bureau of Labor Statistics

Fed spreekt over tapering, ECB zet inflatiedogma aan de kant

De belangrijkste centrale banken houden de economie aan de zuurstofpomp. De korte rente ligt dicht bij nul, en door hun massale obligatie-aankopen blijven de centrale banken geld injecteren in de economie. De nominale rente blijft daardoor op een extreem laag peil (-0,44% in Duitsland, gemiddeld 0% in Europa, +1,27% in de Verenigde Staten). De reële rentevoeten (nominale rente min inflatievoet) zijn grotendeels negatief.

De centraal bankiers van de Federal Reserve (Amerikaanse centrale bank) nemen intussen het woord "tapering" weer in de mond: de intentie om minder obligaties aan te kopen. Dat zou iets voor eind 2021 zijn, gevolgd door een lichte verhoging van de rente (+0,5%?).

De Europese Centrale Bank (ECB) zal vóór 2024 wellicht niks ondernemen. Onder impuls van haar president, Christine Lagarde, keurde de ECB wel een belangrijke wijziging van haar opdracht goed. De inflatiedoelstelling is voortaan "symmetrisch rond de 2%", in plaats van "onder de 2%". De facto komt die wijziging erop neer dat de ECB nu twee doelstellingen heeft, net zoals de Federal Reserve: prijsstabiliteit én economische groei, gericht op volledige werkgelegenheid, sociale vooruitgang en milieukwaliteit. Deze ontwikkeling, die unaniem door haar leden (ja, ook de Duitsers) werd goedgekeurd, leidt er bijna onopgemerkt toe dat de ECB een meer proactief monetair beleid kan voeren, weg van haar soms obsessieve angst voor een hollende inflatie.

Economie groeit, de schuldenberg groeit mee

In de loop van het jaar stelde het Internationaal Monetair Fonds de groeiprognoses naar boven bij, vooral in de VS en Europa. De wereldeconomie zou 6% groeien in 2021 en 4,9% in 2022, na een krimp van -3,2% in 2020. De groeiprognoses in Azië, en met name in China, zijn licht neerwaarts herzien, omdat enkele regio’s terug in lockdown gingen als gevolg van de opmars van de deltavariant.

Economische vooruitzichten van het IMF (reële groei van het bbp, % wijziging, juli 2021)

 20210902-macro-2-nlBron: Internationaal Monetair Fonds

Vanwaar dat krachtig herstel? In de eerste plaats door de overheidsstimuli in de westerse landen, alles bij elkaar goed voor 12 biljoen dollar. Deze steunpakketten resulteren uiteraard in pittige overheidstekorten (gemiddeld +10%) en een forse stijging van de overheidsschulden (+20% in de westerse landen, tot gemiddeld 120% van het bbp). Toch blijft de situatie beheersbaar, omdat de centrale banken de schuldenopbouw op twee manieren opvangen: ze houden de rentetarieven laag en kopen massaal overheidsobligaties op, waardoor de schuldengroei wordt geneutraliseerd.

Aandelenmarkten stijgen, behalve in Azië

De beurzen zetten het ondertussen verder op een drafje. Het rendement voor de wereldindex (MSCI World) sinds het begin van het jaar bedraagt +21,2%, uitgedrukt in euro. De Amerikaanse S&P 500 klom liefst 24,6% (S&P 500) en de Europese Stoxx 600 +18,7%. China blijft achter met –5,5% (Hang Seng index): de bemoeienissen van Peking gaven het beleggersvertrouwen een ferme dreun (lees ook ‘China’s regelgevingssalvo viseert Big Tech’).

Met uitzondering van China reageerden investeerders enthousiast op de indrukwekkende bedrijfsresultaten voor het tweede kwartaal. De bedrijfswinsten stegen sinds het begin van het jaar 41% in de VS en 53% in Europa, voor 2022 rekenen analisten op een winstgroei van respectievelijk +20% en +25% (tegenover -14% en -34% in 2020). Die mooie winstvooruitzichten geven een koers-winstverhouding over 12 maanden van rond de 20 voor de wereldwijde index. De risicopremie voor aandelen (d.w.z. het extra rendement ten opzichte van de risicovrije rente op obligaties) ligt tussen 4 en 5%, wat het huidige marktniveau rechtvaardigt.

Besluit: alert maar met vertrouwen het najaar in

De aandelenmarkten hebben er een mooie en lange rit op zitten, dat ontkent niemand. Maar de solide economische cijfers en de bedrijfsresultaten onderlijnen dat het vertrouwen van beleggers volkomen terecht is. In een omgeving van lage rentevoeten (in reële termen zelfs negatieve), kunnen we de belegger die de voorkeur geeft aan aandelen geen ongelijk geven. Tegelijk zijn we op onze hoede: zowel de evolutie van de inflatie als die van de pandemie houden we sterk in de gaten.

 

Zo blijft u altijd op de hoogte

Wilt u niets missen van onze beursanalyses, updates over de fiscale actualiteit en adviezen over juridische nieuwigheden? In onze kwartaalnieuwsbrief Delen Expertise brengen we al onze inzichten voor u samen in één handig overzicht, met video’s, artikels en interviews. Schrijf u in.