FAQ: Grondwettelijk Hof vernietigt effectentaks

Wat heeft het Grondwettelijk Hof beslist?
Voor welke periodes blijft de taks gelden?
Moet ik nog effectentaks betalen voor de voorbije referentieperiode 1/10/2018 tot 30/09/2019?
Kan ik ervoor kiezen om de taks niet te betalen voor de referentieperiode 1/10/2018 tot 30/09/2019?
Wat als ik titularis was van een rekening die is afgesloten in september 2019 of als ik in diezelfde maand als titularis ben geschrapt van een rekening?
Wat als ik titularis was van een rekening die is afgesloten vanaf 1/10/2019 of als ik in die maand geschrapt bent van een rekening?
Op welke basis werd de taks vernietigd?
Kan ik de taks die de bank vorig jaar en/of nu zal inhouden en betalen terugvorderen?
Kan er nog actie ondernomen worden tegen het arrest van het Grondwettelijk Hof?

Wat heeft het Grondwettelijk Hof beslist?

Het Grondwettelijk Hof heeft in een arrest van 17/10/2019 de wet inzake de taks op effectenrekeningen volledig vernietigd. Het Hof kwam op basis van verschillende elementen tot de conclusie dat deze wet, die op 10/03/2018 in werking trad, ongrondwettelijk is.

Hoewel de effectentaks ongrondwettelijk is, heeft het Hof beslist dat het arrest geen retroactieve werking heeft en dat de gevolgen van de taks blijven bestaan voor het verleden. De vernietiging geldt enkel voor de toekomst.

Voor welke periodes blijft de taks gelden?

De taks blijft gelden voor alle referentieperiodes  die zijn afgesloten vóór of op 30/09/2019.

Het gaat in het bijzonder om:

  1. de twee normale referentieperiodes die reeds zijn afgelopen. De eerste normale referentieperiode liep van 10/03/2018 tot 30/09/2018. De tweede normale referentieperiode liep van 1/10/2018 tot 30/09/2019.
  2. alle referentieperiodes die vervroegd zijn afgesloten tussen 10/03/2018 en 30/09/2019, naar aanleiding van een afsluiting van rekening of de schrapping van een persoon als titularis. Bijgevolg is er in ieder geval géén effectentaks meer verschuldigd voor referentieperiodes gestart op of na 1/10/2019.

Moet ik nog effectentaks betalen voor de voorbije referentieperiode 1/10/2018 tot 30/09/2019?

Het antwoord is ja, als u onderhevig bent aan de taks dan dient u deze alsnog te betalen. U ontvangt van ons een brief met meer details.

Kan ik ervoor kiezen om de taks niet te betalen voor de referentieperiode 1/10/2018 tot 30/09/2019?

Als u bij onze bank voor minstens 500.000 euro aan belastbare effecten aanhield gedurende deze periode (berekend op basis van een gemiddelde), dan is de bank wettelijk verplicht de taks alsnog automatisch in te houden en door te storten naar de fiscus. U kunt de bank dus niet vragen om de taks niet in te houden. Het Grondwettelijk Hof is in haar arrest zeer duidelijk wat de gevolgen betreft voor de referentieperiodes die eindigen voor of op 30/09/2019.

Hield u bij onze bank voor minder dan 500.000 euro aan belastbare effecten aan gedurende deze periode, dan biedt de bank u de mogelijkheid om de taks bevrijdend te laten inhouden (= opt-in). Bent u onderhevig aan de taks - omdat u nog ergens anders effectenrekeningen heeft en de grens van 500.000 euro bereikt - dan kan u in principe best voor de opt-in kiezen. Anders bent u nog steeds verplicht om zelf een aangifte te doen in de tweede jaarhelft van 2020. Doet u dat niet? Dan zijn mogelijk de gebruikelijke boetes van toepassing.

Wat als ik titularis was van een rekening die is afgesloten in september 2019 of als ik in diezelfde maand als titularis ben geschrapt van een rekening?

Ook in dat geval zal u nog een brief van ons ontvangen en bent u mogelijk effectentaks verschuldigd met betrekking tot deze periode. Bedroeg uw gemiddelde aandeel voor de afgesloten referentieperiode minstens 500.000 euro dan houdt ook hier de bank de taks verplicht in. Was dit minder dan 500.000 euro dan krijgt u de mogelijkheid tot opt-in. Is de opt-in voor u relevant voor deze bijzondere referentieperiode? U vindt het antwoord in onze algemene FAQ

Wat als ik titularis was van een rekening die is afgesloten vanaf 1/10/2019 of als ik in die maand geschrapt ben van een rekening?

In dat geval bent u geen effectentaks meer verschuldigd voor de verkorte referentieperiode die liep van 1/10/2019 tot aan het afsluiten van de rekening of de schrapping als titularis. De effectentaks voor de periode tot en met 30/09/2019 blijft uiteraard wel verschuldigd en zal desgevallend worden afgehouden van de rekening voordat zij afgesloten wordt.

De datum van het arrest van het Grondwettelijk Hof, i.e. 17/10/2019, heeft geen enkele impact. Het is de datum van 30/09/2019 die als ankerpunt geldt voor de toepassing van de taks.

Op welke basis werd de taks vernietigd?

Het Grondwettelijk Hof gaat in haar arrest in op drie grote punten om te besluiten dat de taks ongrondwettig is. Het Hof zegt daarbij echter ook dat er niet verder wordt ingegaan op andere punten die mogelijk discriminerend zijn, aangezien dat niet zou kunnen leiden tot een ruimere vernietiging van de taks.

  1. Niet alle effecten die zijn ingeschreven op een effectenrekening zijn onderhevig aan effectentaks. Zo vallen afgeleide producten (opties, futures, swaps), vastgoedcertificaten en thesaurie- en depositobewijzen buiten het toepassingsgebied. Deze uitsluiting is volgens het Hof niet gerechtvaardigd. Ook afgeleide producten bieden een belegger de mogelijkheid om hoge winsten te behalen en zijn dus vermogensverrijkend.
  2. Effecten die zuiver op naam staan zijn uitgesloten van effectentaks. Enkel gedematerialiseerde effecten worden geviseerd. Het Hof concludeert nochtans dat puur nominatieve effecten evenzeer een vermogensbarometer zijn en dus onterecht worden uitgesloten.
  3. Voor een effectenrekening in onverdeeldheid wordt het aandeel dat iemand heeft in deze rekening vermoed proportioneel te zijn met het aantal titularissen op rekening. In beginsel wordt er dus geen rekening gehouden met het werkelijke aandeel dat men heeft op rekening. De bank mág als tussenpersoon zelfs geen rekening houden met dit werkelijke aandeel. Op die manier zijn sommige personen die in werkelijkheid 500.000 euro aan belastbare effecten bezitten, toch niet onderhevig aan de taks, wat evenzeer tot discriminatie leidt.

Kan ik de taks die de bank vorig jaar en/of nu zal inhouden en betalen terugvorderen?

Het is vandaag nog te vroeg om daarover een uitspraak te doen. Niettemin heeft de bank op voorhand maatregelen genomen om te trachten een teruggave van de taks te bekomen in geval van niet-retroactiviteit van het arrest van het Grondwettelijk Hof.

Momenteel is de bank samen met haar advocaten aan het bekijken of en in welke mate een teruggave zou kunnen worden bekomen en of er bijkomende stappen moeten worden gezet. Gelet op de verwoording van het arrest lijkt het momenteel verre van zeker dat de genomen maatregelen tot een gunstig resultaat zullen leiden. Mocht de bank op basis van deze maatregelen toch een terugbetaling van de taks ontvangen dan wordt dit uiteraard aan onze klanten doorgestort.

Kan er nog actie ondernomen worden tegen het arrest van het Grondwettelijk Hof?

Een beroep tegen een arrest van het Grondwettelijk Hof is niet mogelijk. We horen wel dat sommige partijen momenteel bekijken of het mogelijk is om op basis van Europees en internationaal recht verdere actie te ondernemen. We volgen dit verder op en houden u op de hoogte.